Hoewel ik normaliter graag een museum bezoek, vooral als er keramiek te zien is, was 2021 hiervoor een slecht jaar.
Het bericht dat 2021 voor musea in Nederland een nog slechter jaar is geweest dan 2020 vond ik niet verrassend. Het is te hopen dat de meeste musea een manier kunnen vinden om toch te blijven voortbestaan!
Voor nu leek het me leuk om enkele keramiek werkstukken te delen die ik in de afgelopen jaren in musea heb mogen bewonderen.
Aangezien zwart-wit al eerder een thema is geweest in mijn blog, kijk ik nu ook naar een aantal werkstukken in zwart-wit.
Musea
Natuurlijk zijn er in de hele wereld heel veel musea waarin je wel iets van zwart-wit keramiek kan bewonderen.
Voor dit artikel heb ik me beperkt tot een drietal musea in Nederland en één museum in Duitsland. Musea die wat mij betreft zeker de moeite waarde zijn om te bezoeken, ook al zullen de hieronder getoonde werkstukken niet altijd meer te zien zijn omdat tentoonstellingen wisselen.
Ga dus vooral ook zelf op museumbezoek als dit (weer) veilig kan binnen de geldende coronamaatregelen!
Zwart-wit
Waarom zwart-wit? Omdat de combinatie van zwart en wit vaak een heel eigen uitstraling heeft ten opzichte van andere kleurcombinaties. Ik heb zelf ook geëxperimenteerd met de combinatie van zwarte en witte klei. Iets wat erg leuk en leerzaam was, hoewel ik ook erg van kleur hou.
Het Nederlands Tegelmuseum in Otterlo
Een van de weinige musea die ik in 2021 heb bezocht. Voor wie dit museum nog niet kent, ik kan het van harte aanbevelen!
Sowieso voor wie geïnteresseerd is in klei of tegels. Maar ook voor mensen die hier niet direct een interesse in hebben is het wat mij betreft toch een interessant museum. Het is ook een stukje Nederlandse geschiedenis, op een hele andere manier dan in de geschiedenisboeken die werden gebruikt toen ik op school zat.
Met zo'n 12 zalen is het niet super groot, maar er is meer dan genoeg te zien. Naast de vaste collectie (die ook gedeeltelijk vernieuwd was sinds mijn vorige bezoek) is er altijd een tijdelijke tentoonstelling. Tegenwoordig is er ook een digitale tour.
Lees meer op de website van het Nederlands Tegelmuseum
Onderdeel van de tijdelijke tentoonstelling “Raakvlakken tussen Oost en West” waren werkstukken van een drietal artiesten. Twee van deze artiesten zijn “echte” keramisten, de 3e artiest is dat niet.
Belangrijkste overeenkomst tussen de tentoongestelde werkstukken van deze artiesten?
Een zich herhalend geometrisch patroon in zwart-wit.
Beate Andersen
Ook al was het maar één werkstuk van Beate Andersen, ik heb hier echt wel even naar staan kijken. Ik kende wel wat van haar werk via Pinterest, maar had niet verwacht om een werkstuk in het Nederlands Tegelmuseum aan te treffen!
Dat ik het leuke van tijdelijke tentoonstellingen, ze kunnen heel verrassend zijn.
Deze keramiste heeft ook werkstukken met meer kleur, maar voor zover ik hiervan afbeeldingen heb gezien zijn het bijna nooit echt felle kleuren.
Veel werkstukken kennen een de oranje kleur die aan de binnenkant van dit werkstuk zichtbaar is.
Op de website van Beate Andersen staat een kleine galerij met foto's, maar ze heeft veel meer gemaakt.
Susanne Haag
Susanne Haag was een voor mij nog onbekende Nederlandse keramiste, maar zij werkt al sinds 1995 als keramiste.
Ook zij heeft hier gewerkt met geometrische patronen, maar met een heel ander effect. Ik vind dit een prachtige combinatie van patroon en vorm.
Op de website van Susanne Haag is zichtbaar dat ze veel in zwart-wit werkt, maar niet altijd. Geometrische patronen zijn wel een terugkerend onderwerp in haar keramiek.
M.C. Escher
Escher, volgens mij heeft deze artiest geen toelichting nodig. Maar als iemand meer wil lezen over het leven en het werk van Escher, hierbij de link naar de officiële website.
Ik wist dit zelf niet, maar Escher heeft naast tekeningen op papier ook met andere materialen gewerkt, waaronder klei en hout.
Een tegeltableau met daarop een afbeelding van Vogels en Vissen was onderdeel van de tentoongestelde werkstukken in de tentoonstelling “Raakvlakken tussen Oost en West”.
Deze tegels, ontworpen in 1960, waren bedoeld voor de versiering van een woonhuis. De fabriek De Koninklijke Porceleyne Fles in Delft (tegenwoordig Royal Delft) heeft de tegels gefabriceerd.
Doe mij ook maar wat van zulke mooie tegels voor mijn woonhuis!
Omdat ik op de officiële website niets kon vinden over tegels van Escher heb ik ook op de website van Escher in het Paleis gekeken. Laat daar een artikel over restauratie van tegels van Escher staan! De tegels waren op enkele pilaren van een tweetal scholen aangebracht. Iedere pilaar kent een eigen afbeelding, maar een van de pilaren is ook versierd met Vogels en Vissen!
Rijksmuseum Amsterdam
Het is een aardige tijd geleden (2017) dat ik dit museum voor het laatst heb bezocht. Maar er is genoeg te zien voor meerdere bezoeken, ik zal zeker weer een keer gaan.
Een schaal die ik zelf erg mooi vond is deze relatief simpel gedecoreerde schaal. De combinatie van het grote schrift en het kleine vogeltje ervaar ik als een verrassend speelse combinatie.
Het schrift vermeld waarschijnlijk ‘al-mulku li[llah]’, wat zoveel betekent als 'het allerhoogste gezag behoort toe [aan God]'. Het is een aardewerk kom, beschilderd met slib en geglazuurd met een transparant glazuur.
Wie deze kom heeft gemaakt is niet bekend, maar wel dat deze uit (de omgeving van?) Samarkand (Oezbekistan) komt en in de stijl van de Samaniden is.
Niet bekend met de Samaniden? Ik heb Oezbekistan bezocht!
In de blogpost Wonder van baksteen in Buchara - het Ismaël Samanid Mausoleum kan je meer lezen over de Samaniden, en over een prachtig gebouw van baksteen, een andere vorm van werken met klei.
Voor meer afbeeldingen en gegevens van deze kom, en voor andere kommen die het Rijksmuseum in bezit heeft, zie de website van het Rijksmuseum. Deze kom is object nr BK-1981-56 (kan je direct gebruiken in de zoekfunctie), maar ik vond het zelf ook leuk om te kijken welke andere kommen op de website staan (een heleboel!).
Princessehof Keramiekmuseum Leeuwarden
Ook dit museum heb ik alweer een flink aantal jaren geleden voor het laatst bezocht (2018). Het museum kent een enorme diversiteit aan keramiek, van keramiek uit het verre verleden tot en met hedendaags keramiek.
De website van het Princessehof bevat veel informatie, ook hebben ze korte filmpjes over keramiek
Alev Ebüzziya Siesbye
Of deze zwart-witte werkstukken tot de vaste collectie behoren is me niet helemaal duidelijk, maar ik weet vrij zeker dat dit werkstukken zijn van de keramiste Alev Ebüzziya Siesbye .
De ronde vorm van dunne klei met het typerende, iets naar buiten staande randje zijn een terugkerend ontwerp in haar werkstukken.
Deze keramiste werkt overigens ook met vele andere kleuren, maar deze zwart-witte kommen spreken me erg aan door de afwerking en het patroon.
Ik heb geen officiële website van haar kunnen ontdekken, maar op wikipedia is wel meer informatie over deze keramiste opgenomen.
Een simpel basispatroon dat in een andere vorm terugkomt in het werk van Beate Andersen. Toch hebben beide werkstukken een geheel eigen uitstraling.
Keramiekmuseum Westerwald, Duitsland
Voor mij een stop onderweg tijdens een vakantie in 2016, maar zo interessant dat ik wat later dan gepland op de eindbestemming aankwam die dag...
Een groot museum, met een enorme keramiekverzameling. Naast de vaste collectie, die onder andere de geschiedenis van keramiek in Duitsland behandeld, hebben ze ook wisselende tentoonstellingen. Onderdeel van die tentoonstellingen waren een paar prachtige zwart-witte werkstukken.
Ane-Katrine von Bülow
Een Deense keramiste met prachtig werk.
Alsof een zwart mandarijnen netje strak over de schaal is gespannen... daar doet dit patroon me aan denken. Alleen werkt dat natuurlijk niet zo.
Van de grote schaal die ik zo mooi vond is op de foto niet zo duidelijk dat deze zo groot is.
Voor een beter beeld: de keramiste houdt deze schaal vast in de foto op de about-pagina van haar website.
Jin Eui Kim
Van oorsprong uit Zuid-Korea, maar deze keramist heeft zijn basis intussen al vele jaren in Engeland. Zijn werkstukken zijn gelukkig ook buiten Engeland te bewonderen!
Ik had nog nooit van Jin Eui Kim gehoord, totdat ik vol bewondering voor een werkstuk met een intrigerend lijnenspel stond. Het zijn cirkels, maar het totaaleffect is meer dan de individuele cirkels. Voornamelijk in zwart, wit en grijs, met één dunne accentcirkel in felrood.
Ik wilde jullie deze keramist niet onthouden, dus heb ik een klein beetje gesmokkeld in het thema zwart-wit keramiek.
Neem zeker ook een kijkje op de website van Jin Eui Kim. Hij werkt ook wel met andere kleuren, hoewel zwart, wit en grijs in veel werkstukken terugkeren.
Simcha Even-Chen
Een van de verrassingen van het museumbezoek in Duitsland in 2016 was voor mij het werk van Simcha Even-Chen. Simcha Even-Chen is een keramiste afkomstig uit Israel.
Het is geweldig wat zij kan maken met iets dat in de basis brede stroken klei is. De vormen zijn zo energiek en vol spanning!
De tentoonstelling in 2016 vulde een hele zaal, en ik had van ieder werkstuk wel een foto willen maken. Dat gaat natuurlijk niet. Gelukkig staat er veel meer werk op de website van Simcha Even-Chen. Zij werkt intussen meer met porselein en kleur, maar de vormen zijn nog steeds een terugkerend element.
Inspiratie
Voor mij was het werk van Simcha Even-Chen de inspiratie om ook eens met een strookjes klei te spelen, toen ik een restant klei had waar ik verder niets mee wilde doen.
Uiteindelijk heeft dit tot een tweetal konijntjes in zwart-wit geleid (rakustook, helaas verbleekt het zwart bij mij nu de konijntjes al een tijdje vanaf de vensterbank naar buiten kijken).
Voor degenen die denken: konijntjes, waar dan? Laten we het erop houden dat ik een grote fantasie heb...
In musea zullen deze overduidelijk nooit staan, maar ik voeg ze hier toe als afsluiter dat je altijd inspiratie kan opdoen!
Zonder de bijzondere werkstukken die ik in musea heb gezien was ik zelf nooit op bepaalde ideeën voor werkstukken gekomen.
Reactie plaatsen
Reacties